Sylvie Bernaerts, Eva Van Assche, & Tom Van Daele. 

Virtual reality (VR) en 360° video vinden steeds meer hun weg naar de gezondheidszorg en de welzijnssector. Een groot struikelblok voor professionals die hiermee willen starten, is de kostprijs van een VR-bril en de bijhorende computerprogramma’s. Maar werken met VR hoeft helemaal niet duur te zijn: onderzoek wijst uit dat je met de veel goedkopere smartphone VR-brillen hetzelfde effect kan bereiken bij je cliënten.

De voordelen van VR en 360° video’s in de welzijnssector en de gezondheidszorg

Met een VR-bril of headset dompel je jezelf als het ware onder in een computer gegenereerde omgeving. Onderzoek heeft aangetoond dat het bekijken van 360° video’s met natuurbeelden een positief effect heeft op het gemoed en de stressniveaus van zowel de algemene populatie (Riches et al. 2021) als een klinische populatie (Riches et al. 2023). Professionals in de welzijnssector of de gezondheidszorg kunnen virtual reality dus inzetten om hun cliënten te helpen ontspannen.

Hoeveel kost virtual reality?

Hoewel steeds meer professionals interesse tonen in VR, ervaren ze nog heel wat drempels om er ook werkelijk mee aan de slag te gaan. Naast een gebrek aan kennis is hun beperkte budget het grootste struikelblok. Maar hoeveel kost virtual reality nu echt?

De kostprijs van een stand-alone VR-bril

De meest bekende, commercieel beschikbare VR-bril, Meta Quest 2, kost 499,99 euro. Dit is voor veel organisaties een te hoge prijs, zeker wanneer ze ook nog specifieke applicaties of programma’s moeten aankopen.

De prijs van een smartphone VR-bril

Smartphone VR-brillen (bv. Shinecon, BoboVR, fig 2) zijn heel wat goedkoper. Ze kosten 15 tot 50 euro. Je hoeft er geen speciale programma’s bij te kopen, maar je hebt wel een smartphone nodig om ze te bedienen. Aangezien de meeste professionals tegenwoordig al over een smartphone beschikken, is dit een veel goedkopere, haalbare oplossing.

Biedt een smartphone VR-bril dezelfde kwaliteit als een standaard VR-bril?

Professionals zouden dus 360° video en VR kunnen gebruiken samen met hun cliënten zonder daarvoor een dure, stand-alone VR-bril te moeten aanschaffen. Zijn die smartphone VR-brillen echter even goed als de stand-alone versies? Kan je hier bijvoorbeeld even goed mee ontspannen?

Dat onderzocht het Thomas More Expertisecentrum Zorg en Welzijn in het kader van het Immersive Mental Health TETRA-project, met steun van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen.

In dit onderzoek werd het potentieel van (goedkopere) smartphone VR-brillen nagegaan als tool om gebruikers te helpen ontspannen. De onderzoekers maakten hiervoor gebruik van een 360° natuurvideo, waarin 5 verschillende omgevingen van het Mechelse Vrijbroekpark telkens ongeveer 1 minuut getoond werden.

Smartphone VR-brillen vergeleken

Een eerste experiment vergeleek 3 verschillende smartphone VR-brillen op het vlak van gebruikservaring en effectiviteit:

• VR Shinecon GO2ED
• VR Shinecon SC-GO6E
• Bobo VR Z6

Hiervoor werden 87 eerstejaarsstudenten Toegepaste Psychologie van de Thomas More-hogeschool verdeeld 3 groepen, die elk 1 bril uittestten. De deelnemers van elke groep rapporteerden dat ze meer ontspannen waren na bekijken van de 360° natuurvideo.

Zowel op het vlak van effectiviteit en gebruikerservaring bleek er geen verschil tussen de drie types brillen, maar toen de gebruikers de kans kregen om elke VR-bril even uit te testen, kwam er toch een uitgesproken voorkeur naar boven: de Bobo VR-bril scoorde het best op het vlak van audiovisuele kwaliteit, comfort, gebruiksgemak en voorkeur.

Smartphone VR-bril even bruikbaar als duurdere variant

In een tweede experiment werden verschillende technieken om een 360° natuurvideo te bekijken vergeleken. 61 eerstejaarsstudenten van de opleiding Toegepaste Psychologie bekeken de 360° natuurvideo via één van drie technologieën:

• met een stand-alone VR headset Meta Quest 2
• op een laptop
• met de Bobo smartphone VR-bril

Opnieuw waren er geen noemenswaardige verschillen in effectiviteit: of ze nu smartphone VR, stand-alone VR of laptop gebruikten, telkens rapporteerden deelnemers meer ontspannen te zijn na het bekijken van de 360° natuurvideo.

Op het vlak van gebruikservaring was er wel een duidelijk verschil: de VR-brillen werden als aantrekkelijker beschouwd dan de laptop. Bovendien voelden de deelnemers in de VR-groepen zich meer betrokken in de 360° natuuromgeving dan deze in de laptopgroep. Dit gevoel van aanwezig te zijn in een virtuele omgeving noemen we ‘sense of presence’.

360° video inzetten kan ook budgetvriendelijk

Opmerkelijk: of ze nu de duurdere ofwel de goedkopere bril ophadden, maakte voor de testgroep geen verschil. Een 360° video kan je dus even effectief aanbieden met een goedkopere smartphone VR-bril als met een duurdere stand-alone VR-bril.

Voor de keuze van een smartphone VR-bril raden wij de Bobo VR Z6 aan omwille van gebruiksgemak, maar zijn andere brillen zeker ook een waardig alternatief.

Contact

Dit onderzoek kwam tot stand in het kader van het Immersive Mental Health TETRA-project (met steun van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen). Studenten van de opleiding Toegepaste Psychologie van de Thomas More-hogeschool voerden het onderzoek uit onder begeleiding van de projectonderzoekers van het Thomas More Expertisecentrum Zorg en Welzijn.

Interesse in het Immersive Mental Health project of vragen bij deze studies? Neem dan zeker contact op met Sylvie Bernaerts (sylvie.bernaerts@thomasmore.be).

Heb je vragen rond het gebruik van digitale toepassingen in de geestelijke gezondheidszorg (digital mental health), neem dan zeker contact op met onze valorisatiemedewerker Fien Buelens (fien.buelens@thomasmore.be).

Referenties

Riches, S., Azevedo, L., Bird, L., Pisani, S., & Valmaggia, L. (2021). Virtual reality relaxation for the general population: a systematic review. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 56, 1707-1727. https://doi.org/10.1007/s00127-021-02110-z

Riches, S., Jeyarajaguru, P., Taylor, L. et al. Virtual reality relaxation for people with mental health conditions: a systematic review. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol (2023). https://doi.org/10.1007/s00127-022-02417-5.