De technologische vooruitgang in de zorg gaat razendsnel. Nieuwe technologische hulpmiddelen kunnen veel betekenen: meer autonomie voor cliënten, minder stress, betere communicatie, meer veiligheid … Maar hoe voorkom je dat die technologie na aankoop ongebruikt blijft? We zetten de belangrijkste lessen op een rijtje.

SAM collega Laurence de Muêlenaere sprak erover met Nathalie Vanrumbeke, docent & onderzoeker Zorgtechnologie bij VIVES, actief bij het Platform Digital Health. We geven hier een samenvatting van de tips. Het volledige artikel lees je hier.

Waarom blijft technologie in de zorg vaak ongebruikt?

Vaak is er enthousiasme bij de aankoop, maar na verloop van tijd blijkt de technologie minder bruikbaar dan gedacht. Ze sluit niet altijd goed aan op de behoeften van cliënten of medewerkers. Zonder degelijke planning, onderhoud of betrokkenheid vervliegt de meerwaarde en belandt het hulpmiddel letterlijk in de kast.

Tien (plus één) tips om technologie wél te laten werken

Technologie in de zorg is een middel, geen doel
Ga uit van het echte hulp- of zorgvraagstuk. Wat wil de cliënt bereiken? Welke behoeften liggen er achter gedrag of bepaalde situaties (bijv. communicatie, ontspanning, autonomie, veiligheid)?

Is er bewijs dat het werkt?
Vertrouw niet alleen op mooie beloften van leveranciers. Zoek naar onafhankelijke studies of ervaringen van andere organisaties die het hulpmiddel al gebruiken.

Pas de technologie aan op de gebruiker
Betrek cliënten én medewerkers in de keuze. Piloteer in realistische testomgevingen: wat werkt in de ene situatie, kan voor de andere frustrerend zijn.

Compatibiliteit & gebruiksgemak
Zorg dat de nieuwe technologie aansluit bij bestaande systemen (IT, apps, infrastructuur). Voorzie dat het gebruik ervan eenvoudig is. Vermijd afhankelijkheden van verouderde technologie of onvoldoende netwerk- of stroomvoorziening.

Aanpasbaarheid aan individuele noden
Technologie moet flexibel zijn: lettertypes aanpasbaar, pictogrammen herkenbaar, instellingen (geluid, beeld, interface) instelbaar op maat van de eindgebruiker.

Service & onderhoud
Maak duidelijke afspraken over technische ondersteuning (helpdesk, updates, herstel) en zorg voor onderhoudscontracten, kosten voor herstellingen, beschikbaarheid van onderdelen.

Begeleiding bij gebruik
Bij implementatie moet er training en omkadering voorzien zijn. Goede handleidingen & opleiding voor medewerkers en eventueel cliënten is essentieel.

Privacy en databeheer
Welke persoonsgegevens worden verzameld, wie heeft toegang, hoe worden data opgeslagen? Voldoe aan de wetgeving (zoals beroepsgeheim en GDPR) en zorg voor transparantie naar cliënten: wat gebeurt er met hun gegevens?

Ethische overwegingen
Technologie roept vragen op rond autonomie, controle, wantrouwen. Neem bezorgdheden serieus, stel ze open (ook in het team) en zoek naar oplossingen.

Realistisch zijn over kosten
Niet alleen de aankoopprijs telt: denk ook aan onderhoud, opleiding, afschrijving. Onderzoek of er subsidies zijn of mogelijkheden tot gedeelde aankoop binnen netwerken.

Gouden tip: Wanneer je twijfelt of een hulpmiddel de moeite waard is, gebruik dan betrouwbare bronnen. 
Voor zorgtechnologie kan je bijvoorbeeld de Hulpmiddelenwijzer van Vilans (NL), of vergelijkingsinformatie via Digital Health Platform je verder helpen.

Voor online en blended hulp vind je op deze website een leerplatform, een mediatheek en nog veel meer. 

Werk jij in de jeugdhulp, GGZ, of de zorg voor personen met een handicap? 

Dan is het platform Omgaan met vrijheidsbeperkende maatregelen misschien iets voor jou. Het originele artikel is daar terug te vinden.
Een initiatief van Psyche, Icoba en SAM, in nauwe samenwerking met het Steunpunt WVG.