De inzet van artificiële intelligentie (AI) in de zorgsector roept steeds meer vragen op. Robots die helpen bij het wassen van patiënten, wearables die gezondheidsdata monitoren, chatbots die gesprekken voeren over gezondheid: technologische innovaties volgen elkaar snel op. Hoe ver willen we daarin gaan? Welke ethische grenzen zijn er? En hoe bereiden we zorgverleners en organisaties daarop voor?
Dwengo vzw ontwikkelde samen met de Universiteit Gent een educatief pakket rond AI in de zorg.
Oorspronkelijk bedoeld voor leerkrachten in het secundair onderwijs, maar ook bijzonder relevant voor welzijns- en zorgorganisaties die samen met hun teams willen nadenken over de toekomst van zorg, hulpverlening en ondersteuning.
De infobundel van Dwengo geeft een heldere inleiding in complexe technologieën die vandaag al gebruikt worden of op komst zijn in de zorgsector:
Encryptie en privacy: Hoe kunnen patiëntgegevens veilig gedeeld worden?
Wearables en sensoren: Wat zijn de voor- en nadelen van monitoring op afstand?
Beeldherkenning en diagnose: Hoe goed is AI in het herkennen van medische beelden?
Chatbots in de hulpverlening: Kan een chatbot een gesprek voeren over gezondheid of welzijn?
Robots in de zorgpraktijk: Van knuffelrobots tot poetsrobots: waar liggen de kansen en de risico’s?
De fiches bieden een toegankelijke uitleg, ook voor wie geen technische voorkennis heeft.
De kaartenset bevat 32 stellingen die uitnodigen tot debat. Elke kaart is gekoppeld aan een perspectief: patiënt, zorgverlener of kritische burger, en aan een thema: technologische innovatie, sociale interactie of data en privacy.
Voorbeelden van stellingen:
"Gelukkig zijn er knuffelrobots om mensen met dementie gezelschap te houden."
"Mensen in en uit bed tillen, gebeurt het best door een robot."
"Als patiënt vertrouw ik een diagnose gesteld door een chatbot."
"Kinderen in het ziekenhuis kunnen geanimeerd worden door robot-cliniclowns."
Met deze werkvorm stimuleer je kritische reflectie over technologie, autonomie, inclusie en menselijke zorg.
De handleiding bevat tips om de kaartenset in te zetten:
Debattechnieken en ethische kaders (zoals plichtethiek en gevolgenethiek).
Gespreksmethodes om teamleden uit verschillende disciplines te betrekken.
Reflectieoefeningen over eigen waarden en normen in relatie tot technologie.
Voorbeelden uit de praktijk: zoals Paro, de knuffelrobot in woonzorgcentra.
Hoewel het pakket ontwikkeld is voor het secundair onderwijs, is het minstens even waardevol voor:
Zorgprofessionals die willen nadenken over technologie in hun praktijk.
Ethische commissies of innovatiegroepen in ziekenhuizen of woonzorgcentra.
VTO- en HR-verantwoordelijken die werk willen maken van digitale competenties.
Beleidsmakers die betrokken zijn bij de keuze voor technologische toepassingen in zorg en welzijn.
Het materiaal biedt een laagdrempelige manier om met teams in gesprek te gaan over innovatie én over de grenzen daarvan.
Hoe houden we welzijnswerk en zorg menselijk in tijden van digitalisering? Welke technologie is wenselijk, welke niet? En hoe zorgen we ervoor dat technologie toegankelijk blijft voor iedereen?
Dankzij de fiches en de kaartenset van Dwengo zet je als organisatie een eerste stap naar een gedragen visie op AI in zorg en welzijn.
Meer informatie en gratis download van de materialen vind je op:
👉 https://www.dwengo.org/care/
Onlinehulp Vlaanderen ondersteunt organisaties die werk willen maken van digitale zorg, hulpverlening en ondersteuning. Heb je interesse in een vorming of begeleiding? Neem gerust contact met ons op!